ÖZEL EĞİTİMDE AİLE EĞİTİMİ
Özel eğitim her şeyden önce ailenin yaşamının tam da içine girmiş olan bir durumdur. Özel eğitim ihtiyacı duyan bir çocuğa sahip olan ailelerimiz kendi çocuklarının eğitiminde en önemli rolü oynarlar. Çocukların daha iyi durumda olabilmesi ya da çok daha kötü hale gelmelerini engelleyebilme adına verilecek en ideal eğitim anlayışının içerisinde ailenin yeri ve yapması gerekenleri eksiksiz yerine getirmesi belki de en kritik konudur.
Kaç yaşında olursa olsun bir bireyin eğitiminde anne-babanın, çocukla yakından ilgilenen kişilerin ve öğretmenlerin eşgüdümlü çalışması önemlidir. Farklı özelliklere sahip çocuklar söz konusu olduğunda ise ev-okul paralelliğinin sağlanabilmesi, çeşitli becerilerin daha hızlı biçimde öğretilebilmesi ve öğretilen becerilerin farklı kişi/durum/ortamlara genelleştirilebilmesi açısından anne-baba ve öğretmenin işbirliği içinde çalışmalarının önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarında gelişimsel yetersizlikler olduğunda aileler tüm aile bireylerini günlük yaşama katabilmek için pek çok normal etkinlikte uyarlama yapmak zorunda kalabilmektedirler. Böyle zamanlarda anne-babalar ve kardeşler çocukları için adeta birer öğretmen olmaktadırlar. Onlar, çocukları üzerinde etkili olabilecek durumları kestirebilmeleri nedeniyle, pekiştirme ve ceza tanımlarına uygun olarak, doğal olarak çocuklarını pekiştirebilen kişilerdir.
Seminer ve eğitimler aileyi bilgilendirme ile birlikte o güne kadar ailenin fark edemediği bazı sorunların ve çözümlerinin de gün yüzüne çıkarılmasını sağlayacaktır. Bu süreçle birlikte aile kendi çocuğunu daha da yakından tanıma şansına sahip olmuş olacak ve çocuğun neler yapıp neler yapamayacağının farkına vararak belki de çocuğunu yeniden keşfedecektir. Bu keşif en çok özel eğitim alan çocuğun kendini daha kolay ifade edebilmesine ve çocuğumuzu daha kolay anlayabilmemize sağlayacaktır.
Özel eğitim aile ile başlar, aile ile var olur, ailede şekillenir. Bu yüzden etkili bir özel eğitimin en önemli yapı taşı ailedir.
Aile Eğitiminin Amaçları
Aile eğitiminin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
a) Ailenin, çocuğun durumunun kabulünü sağlamak
b) Ailenin, haklarını ve sorumluluklarını anlamasını sağlamak
c) Aile ile iş birliği yapmak
ç) Ailenin çocuğu ile ilgili programları evde uygulamasını sağlamak
d) Aileyi diğer kaynaklar hakkında bilgilendirmek
Aile eğitimi aşağıdaki ilkeler dikkate alınarak uygulanmalıdır:
1. Aile eğitimi hizmetleri, her ailenin gereksinimleri ve tercihleri dikkate alınarak bireyselleştirilmelidir. Farklı aile hizmet türü ve düzey seçenekleri oluşturulmalıdır.
2. Her ailenin ve her çocuğun güçlü yönleri vardır. Bu güçlü yönler ortaya çıkarılmaya
çalışılmalıdır.
3. Zihinsel yetersizliği olan bireylere yönelik eğitimlerde aile ile empati kurulup hizmet
verildiğinde aile eğitimi daha verimli olur.